Feestelijke opening: donderdag 13 juni om 17:30 uur door Stefan van Raay, auteur, conservator en voormalig directeur van het Cobra Museum voor Moderne Kunst in Amstelveen. Deze tentoonstelling is verlengd tot en met 27 juni.

Het is misschien verrassend, maar Regis Goncalves heeft in zijn artistieke loopbaan nooit het mannelijk naakt als onderwerp van zijn kunst gekozen. Deze eerste keer is bepaald niet een viering van schoonheid, erotiek of mannelijke kracht. In de vele gesprekken die wij gevoerd hebben in de aanloop naar dit project ging het in feite om een familie’geheim’, mondeling overgeleverd zonder documentatie: het feit dat zijn grootvader een dekhengst was op een plantage met tot slaaf gemaakte vrouwen van Afrikaanse afkomst om zo voor de eigenaar nieuwe tot slaaf gemaakten te verwekken. Het is een van de vele dieptepunten in het Braziliaanse koloniale slavernijverleden, dat nauwelijks gedocumenteerd is en vooral door orale geschiedenisoverdracht is doorgegeven. Tegen het eind van het slavernijtijdperk in Brazilie voor de afschaffing in 1888 was het al moeilijk om tot slaaf gemaakten te importeren, dus de plantage-eigenaren gebruikten op deze cynische en abjecte wijze hun vrouwelijke ‘eigendom’ als een broedplaats en garantie voor nieuwe Afrikaanse werkkrachten. Het zaad van de dekhengst was goud waard voor de eigenaar.

Pas veel later, hij liep al tegen de 80 jaar, roofde Goncalves’ grootvader uit het oerwoud een jonge vrouw uit de oorspronkelijke bevolking van Brazilie, die in 1934 zijn moeder baarde. Ook dat verhaal is gruwelijk. Deze overleveringen maakten een stortvloed van emoties, gedachten en vragen bij Goncalves los en een uitbarsting van creativiteit volgde. Vandaar dat deze tentoonstelling nu het eerste deel is van een drieluik, gericht op de grootvader dekhengst. De volgende twee delen zullen onder andere het tragische lot van zijn grootmoeder tot onderwerp hebben.

Deze werken zijn in feite historiestukken van de ongeschreven, orale geschiedenis, die sterk resoneren in actuele thema’s over slavernij en kolonialisme en vooral hoe die geschiedenis nog altijd het leven, de kansengelijkheid en de economische positie van de Braziliaanse afstammelingen van de Afrikaanse tot slaaf gemaakten negatief beïnvloedt.

Stefan van Raay.
Amsterdam,
April 2024